Μια σπασμένη δίφυλλη μαρμάρινη πόρτα βρέθηκε στο θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου που οδηγεί στον τρίτο θάλαμο του τάφου της Αμφίπολης, όπως ανακοίνωσε η επικεφαλής της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης Αικατερίνη Περιστέρη μαζί με τη γενική γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσία της κυρίας Άννας Παναγιωταρέα.
Όπως έγινε γνωστό, βρέθηκαν σπασμένα κομμάτια της μαρμάρινης πόρτας, που στηριζόταν σε στροφείς (μεντεσέδες). Τόνισαν, δε, πως το γεγονός αυτό ενισχύει τη θέση ότι πρόκειται για μακεδονικό τάφο.
Η δίφυλλη μαρμάρινη πόρτα, με βάση τα νεότερα δεδομένα, είναι από μάρμαρο Θάσου, έχει πάχος 14 εκατοστά και φέρει διακοσμητικά στοιχεία, εφηλίδες (κεφαλές καρφιών).
Όπως αναφέρει η Άννα Παναγιωταρέα σε δελτίο Τύπου:
Με την αφαίρεση των χωμάτων, χθες, αποκαλύφθηκαν τμήματα από μαρμάρινη θύρα, της τυπικής μορφής των μακεδονικών τάφων: δηλαδή, έχουμε θύρα κατασκευασμένη από μάρμαρο Αλυκής Θάσου- όπως είναι κατασκευασμένο και όλο το ταφικό συγκρότημα- με εφηλίδες, οι οποίες μιμούνται την κεφαλή καρφιών, όπως είθισται στις ξύλινες πόρτες.
Στη δυτική πλευρά του θυρώματος διαπιστώθηκε ότι υπάρχει στροφέας. Ο στροφέας είναι το σημείο κρέμασης της θύρας από την παραστάδα.
Σας θυμίζω το μέγεθος των ανοιγμάτων: τα ανοίγματα Καρυάτιδων και Σφιγγών είναι ακριβώς 1,67μ. Το άνοιγμα του τρίτου θυρώματος είναι 1,50μ.
Κατά την ανασκαφή αποκαλύφθηκε η συνέχεια των πλευρικών τοιχωμάτων, η οποία δεν διαφέρει καθόλου από τους προηγούμενους χώρους, ήτοι ορθομαρμάρωση, όμοια με εκείνη που υπάρχει σε όλους τους χώρους του μνημείου.
Κατά την ανασκαφή, επίσης, βρέθηκαν, μπροστά από τη θύρα, πίσω από τις Καρυάτιδες, χάλκινα και σιδερένια καρφιά. Τονίζουμε ότι βρέθηκαν χθες και δεν είναι δεδομένο ότι «παραπέμπουν σε φορείο».
Θέλω, επίσης, να κάνω δύο γενικές παρατηρήσεις:
– Επειδή διαβάζω σε δημοσιεύματα υποθέσεις ότι δεν γίνεται η αρχαιολογική έρευνα σύμφωνα με την ανασκαφική μέθοδο, δηλαδή αφαίρεση ανασκαφικών στρωμάτων με συστηματικό τρόπο, όπως προκύπτει από τα ημερολόγια της ανασκαφής, είναι προφανές ότι η εργασία γίνεται με τον πλέον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο.
– Όσον αφορά στον τρόπο απομάκρυνσης των χωμάτων της ανασκαφής, μέσα από τον τάφο, σημειώνω το εξής: προκειμένου να διευκολυνθεί η ανασκαφή και να προχωρήσει όσο το δυνατόν καλύτερα και ασφαλέστερα, χρησιμοποιείται ταινία μεταφοράς χωμάτων, όπως, άλλωστε, συνηθίζεται και σε άλλες ανασκαφές.
Τεχνικές εργασίες:
– Το δάπεδο της επίχωσης πίσω από τις Καρυάτιδες έχει φθάσει ως τη στέψη των βάθρων, επί των οποίων στηρίζονται οι Καρυάτιδες, δηλαδή περίπου στο 1,5μ.
– Αυτή η επίχωση θα παραμείνει προσωρινά ως αντιστήριξη του τρίτου διαφράγματος. Θα αρχίσει να καταβιβάζεται σε συνδυασμό με την απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο.
– Να σημειώσω ότι στον χώρο, δηλαδή, πίσω από τις Καρυάτιδες ως τον τρίτο διαφραγματικό τοίχο, τοποθετήθηκε η δεύτερη φάση αντιστήριξης, με ισχυρές μεταλλικές κοιλοδοκούς.
– Επίσης, υποστηλώθηκε προσωρινά το θραυσμένο υπέρθυρο του τρίτου διαφράγματος, το οποίο θα απομακρυνθεί για να καθαριστεί και να συντηρηθεί.
– Στον τέταρτο χώρο, ο οποίος χαρακτηρίζεται από συνεχή ορθομαρμάρωση ίδιου τύπου μαρμάρου Αλυκής Θάσου, όπως και το σύνολο του μνημείου, υλοποιούνται ήδη από τη Δευτέρα εργασίες αντιστήριξης των τοίχων και υποστύλωσης της θόλου για την ασφάλεια των εργαζομένων και του μνημείου. Έχει, λοιπόν, ήδη ολοκληρωθεί η αντιστήριξη στη στέψη των πλαϊνών τοίχων και έχει ξεκινήσει η τοποθέτηση της υποστύλωσης της θόλου, με μεταλλικές σωληνωτές δοκούς.
– Λόγω της ευαίσθητης ισορροπίας στην οποία βρίσκεται η θόλος, οι τεχνικοί σύμβουλοι μαζί με το συνεργείο προσπαθούν, με λεπτές επεμβάσεις, να τοποθετήσουν την υποστύλωση χωρίς να διαταράξουν την ισορροπία που έχει δημιουργηθεί μετά τις εξωτερικές αποχωματώσεις.
– Να σημειώσω ότι η υποστύλωση έχει υλοποιηθεί στα δύο τρίτα της επιφάνειας της θόλου. Οι ευρισκόμενες εκεί εξωτερικές επιχώσεις επιτρέπουν να εξελιχθεί ασφαλέστερα η διαδικασία της υποστύλωσης.
– Η υποστήλωση που χρησιμοποιείται είναι «παθητική», δηλαδή ενεργοποιείται μόνον στις περιπτώσεις που ένας θολίτης τείνει να μετακινηθεί, πράγμα που εξασφαλίζει την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υφιστάμενη ισορροπία της θόλου.
– Θα έχετε αντιληφθεί ότι βρισκόμαστε στη δυσκολότερη φάση των εργασιών που ως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί για την ασφάλεια εργαζόμενων και μνημείου.
– Έχω αναφερθεί ότι η επίχωση έχει κλίση από Νότο προς Βορρά, με υψομετρική διαφορά πάνω από ένα μέτρο. Στον τέταρτο διαφραγματικό τοίχο έχει εντοπιστεί το άνοιγμα, στο οποίο έχω επίσης αναφερθεί, σε μεγαλύτερο βάθος από τα προηγούμενα ανοίγματα. Οδηγεί τους τεχνικούς στο συμπέρασμα ότι το δάπεδο του τέταρτου χώρου βρίσκεται βαθύτερα από το δάπεδο των προηγούμενων χώρων, πιθανώς κατά δύο μέτρα.
– Φυσιολογικά, αυτό σηματοδοτεί την ύπαρξη σκάλας ή ράμπας, η οποία ξεκινά πιθανώς μετά το θύρωμα του τρίτου διαφράγματος.
– Συμπληρωματικά σας αναφέρω ότι έχει προχωρήσει το χωματουργικό έργο, που πραγματοποιείται στη δυτική πλευρά του μνημείου για ταπείνωση του ύψους και απάλυνση της κλίσης των πρανών.
Ερωτήσεις προς την κα Περιστέρη και απαντήσεις:
Ερώτηση: Γίνεται μεγάλη συζήτηση ότι το μνημείο ήταν γνωστό. Γιατί αποφασίσατε να σκάψετε ένα γνωστό μνημείο;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Μέγα λάθος. Ξεκινήσαμε το 2012 με την ανασκαφή του περιβόλου, ταυτίσαμε το λιοντάρι στην κορυφή του τύμβου και συνεχίσαμε με τον τάφο. Εμφανίζονται να μιλούν άνθρωποι που δούλευαν στην περιοχή σαράντα χρόνια και δεν είχαν ιδέα για το συγκεκριμένο μνημείο.
Ερώτηση: Υπάρχει χρονοδιάγραμμα από τη στιγμή που έχει αποκαλυφθεί μόνον το 5% του μνημείου;
Απάντηση Κ. Περιστέρη:Πολύ χονδρικά το βάζουμε. Η ανασκαφή θα απαντήσει.
Ερώτηση: Μετά τα νέα ευρήματα με τα καρφιά και τα κομμάτια της θύρας, ενισχύεται η χρονολόγηση;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Όταν εμείς χρονολογούμε το μνημείο στο τελευταίο τέταρτο του 4ουπ.Χ αιώνα, είμαστε απόλυτα σίγουροι τόσο για τον περίβολο, όσο και για τα ευρήματά μας. Το να έρχονται συνάδελφοι, που από φωτογραφία χρονολογούν, δεν γίνεται. Τα καρφιά δεν εμπλουτίζουν την χρονολόγηση. Σας δίνουμε όλα τα στοιχεία για να έχετε σαφή εικόνα. Ωστόσο, δεν μπορεί όλο το υλικό να βγαίνει σε ένα δελτίο τύπου.
Ερώτηση: Από τον Αύγουστο και μετά, έγιναν νέα γαιοσκαναρίσματα;
Απάντηση Κ. Περιστέρη: Δεν έχουν γίνει ποτέ εκεί που σκάβουμε τώρα. Εκεί είχε τα μπάζα Λαζαρίδη και ήταν αδύνατον να γίνει. Έχει γίνει στον φυσικό λόφο, οπού βρέθηκαν τάφοι εποχής σιδηρού και αρχαϊκών χρόνων.
Ερώτηση: Δεν έχει κάνει ανάλογη έρευνα η κ. Κουκούλη;
Απάντηση Κ.Περιστέρη:Δεν ξέρω τι έχει κάνει. Δεν έχω στο αρχείο της Εφορείας τίποτε σχετικό. Αυτά που λέει ο κ.Πολυμενάκος δεν ευσταθούν. Είχε έρθει το 1992 και έκανε έρευνα στον τάφο της αλεπούς και στους γύρω μακεδονικούς τάφους.
Ερώτηση: Υπάρχουν δημοσιεύματα που λένε ότι μετέχετε σε διαδικασία πολιτικής εκμετάλλευσης.
Απάντηση Κ.Περιστέρη: Δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κάνω ανασκαφές πάνω από 30 χρόνια. Νιώθω λατρεία για τη δουλειά μου. Όλα αυτά είναι κακίες. Εκτός αν εννοούν τη στήριξη που μου παρέχει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΟΑ στο οποίο υπηρετώ και ευχαριστώ γι αυτό.
Ερώτηση: Η εξέλιξη της ανασκαφής επιβεβαιώνει την υπόθεση σας για μακεδονικό τάφο. Την ίδια ώρα μας λέτε ότι βρέθηκαν πεσμένα μάρμαρα. Ακούγεται από αρχιτέκτονες ότι η αποχωμάτωση έβλαψε τα μάρμαρα.
Απάντηση Κ.Περιστέρη: Δεν κάναμε αποχωμάτωση με μηχανήματα πάνω από τον τάφο. Ομως, το 1913 εδώ υπήρχε μια μονάδα βουλγαρικού στρατού και δίνονταν μάχες. Βρίσκομε ακόμη οβίδες, που πιθανόν προκάλεσαν ζημιά. Ενώ τον 6 μΧ αιώνα, είχαμε σεισμό 6,8 ρίχτερ, που άλλαξε και τον ρούν του Στρυμώνα, προκαλώντας, επίσης ζημιά και στον τάφο.
Ερώτηση: Έχουν μπει στον τάφο;
Απάντηση: Κ. Περιστέρη: Στα αρχαία χρόνια ίσως να είχαν να είχαν μπει τυμβωρύχοι. Αλλά θα ήταν δύσκολο να έχουν φτάσει μέσα.
Λ.Μενδώνη:Η τυμβωρυχία ήταν σύνηθες φαινόμενο στην αρχαιότητα. Εχουμε ισχυρές ενδείξεις ότι στα αρχαία χρόνια έγιναν απόπειρες σύλληψης. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε μέχρι πού έφτασαν.
Ερώτηση: Πότε θα είναι επισκέψιμος ο τύμβος; Ακούμε για υδροπλάνα;
Κ.Περιστέρη: Θα είναι καλό να γίνει επισκέψιμος αλλά όταν θα έχουμε τελειώσει την εργασία μας. Χρειαζόμαστε χρόνο γιατί υπάρχουν πολλά στάδια.
Πηγή:zougla.gr
STUDIO 3 NEWCASTLE AUSTRALIA 