Πρόκειται για τη μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του Χριστιανισμού, σίγουρα του έτους στην Ελλάδα, καθώς μνημονεύει όχι μόνο τον θάνατο του Χριστού αλλά κυρίως την Ανάσταση –το απόλυτο σύμβολο της αναγέννησης, της μετάβασης από τον θάνατο στη ζωή, της ελπίδας. Μέχρι το Πάσχα, όμως, διαβαίνουμε μία περίοδο γεμάτη ενδιαφέροντα έθιμα και παραδόσεις, τις οποίες αξίζει να θυμόμαστε όχι απαραίτητα για να αποδεικνύουμε την πίστη μας, αλλά επειδή πραγματικά αποτελούν ένα ευτυχές διάλειμμα από την καθημερινότητα και συμβάλουν στην ανάγκη μας να νιώθουμε ότι κάπου ανήκουμε, ότι μοιραζόμαστε κάποιες κοινές αξίες.
Άλλωστε, η περίοδος αυτή είναι και αγαπημένη των παιδιών που την περιμένουν πώς και πώς αφού σχεδόν κάθε μέρα τα περιμένει κάτι καινούργιο.
Η βδομάδα των Παθών είναι η Μεγάλη Βδομάδα γιατί μεγάλα είναι κι αυτά που θα συμβούν. Στην Κεφαλονιά λένε:
“Μεγάλη Δευτέρα, μεγάλη μέρα.
Μεγάλη Τρίτη, μεγάλη κρίση.
Μεγάλη Τετάρτη, μεγάλο σκοτάδι.
Μεγάλη Πέφτη, δάκρυο πέφτει.
Μεγάλη Παρασκευή, θλίψη πολλή.
Μεγάλο Σαββάτο, χαρές γιομάτο.
Μεγάλη Λαμπρή, χάσκα μούσκα αυγό κι αρνί.”
ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ: ΝΗΣΤΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Στις μέρες μας, τη Μεγάλη Δευτέρα ξεκινούν πολλοί την νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας μέχρι να κοινωνήσουν το Μεγάλο Σάββατο. Τα παλαιότερα χρόνια, οι κοπέλες πίστευαν πως “της νηστικής καρδιάς πιάνει η ευχή” και έτσι μετά τη νηστεία θα έβρισκαν γαμπρό.
Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στον Ιωσήφ, ο οποίος έχει μεγάλη σχέση με το Πάσχα, αφού -σύμφωνα με τις γραφές- αυτός έφερε τον λαό του Ισραήλ στην Αίγυπτο, οπού και έμειναν αιχμαλωτισμένοι μέχρι την εποχή που ο Μωυσής με την βοήθεια του Θεού τους πήρε από την Αίγυπτο για να τους φέρει στη Γη Χαναάν. Το εβραϊκό Πάσχα, λοιπόν, γιορτάζει το πέρασμα του Αγγέλου που στάλθηκε από τον Θεό για να σκοτώσει όλα τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων χωρίς να πειράξει τα παιδιά όσων Ισραηλιτών είχαν σημαδέψει τις πόρτες των σπιτιών τους με αίμα αρνιού.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ: ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ
Η μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού. Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, τη Μεγάλη Τρίτη φτιάχνονται και τα κουλουράκια και τσουρέκια, έθιμο που συνήθως γίνεται Μ. Πέμπτη.
Τη Μεγάλη Τρίτη στην εκκλησία διαβάζεται η Παραβολή των Δέκα Παρθένων, ενώ το βράδυ ψάλλεται το τροπάριο της Κασσιανής.
ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ: Η ΝΕΑ ΖΥΜΗ
Παλαιότερα, κάθε χρόνο τη Μ. Τετάρτη παρασκευαζόταν η νέα ζύμη -το προζύμι της χρονιάς. Στις γειτονιές της Αθήνας, μάλιστα, οι γυναίκες της εκκλησίας πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, μάζευαν αλεύρι και το ζύμωναν χωρίς προζύμι. Το πήγαιναν στον παπά και εκείνος ακουμπούσε πάνω του τον σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το αλεύρι φούσκωνε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς και οι εκκλησιάρισσες μοίραζαν από λίγο σε κάθε σπίτι.
Τη Μεγάλη Τετάρτη διαβάζεται το μύρωμα του Ιησού από την αμαρτωλή, κατά την διάρκεια του οποίου μιλά για τον επερχόμενο θάνατό του. Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, στις εκκλησίες μας, τελείται το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου.
Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι γυναίκες πηγαίνουν στο Μεγάλο Ευχέλαιο, έχοντας μαζί τους μια σουπιέρα με αλεύρι. Σε αυτό στερεώνουν τρία κεριά, τα οποία καίνε κατά την τέλεση του Μυστηρίου. Το αλεύρι αυτό, το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλούρια την επόμενη ημέρα.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ: ΚΟΚΚΙΝΟΠΕΦΤΗ
Την Μεγάλη Πέμπτη γίνεται το βάψιμο των αυγών, που μαρτυρά το αίμα του Ιησού που χύθηκε στα μαρτύριά του. Για αυτό και τη λέμε Κόκκινη Πέφτη ή Κοκκινοπέφτη. Το αυγό έχει έναν ακόμα συμβολισμό ως προς την Ανάσταση. Με το αυγό οι Χριστιανοί συμβόλισαν τον τάφο, από τον οποίο εξήλθε όταν αναστήθηκε ο Χριστός –εξ ου και το σπάσιμο των αυγών μετά την Ανάσταση.
Τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, αφού τελειώσουν τα 12 Ευαγγέλια, κοπέλες αναλαμβάνουν να στολίσουν τον επιτάφιο με όλα τα ανοιξιάτικα λουλούδια. Βιολέτες, τριαντάφυλλα, μενεξέδες. Φτιάχνουν στεφάνια και γιρλάντες, ενώ ψέλνουν το μοιρολόγι της Παναγίας. Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, οι γυναίκες αγρυπνούν στην εκκλησία και μοιρολογούν το Χριστό. Προσκυνάνε τον Επιτάφιο όλοι και περνάνε από κάτω “για να τους πιάσει η χάρη του Χριστού”.
Σε μερικά μέρη τη Μεγάλη Πέμπτη ετοιμάζουν τον Ιούδα. Με παλιά ρούχα φτιάχνουν το ομοίωμα του και το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι ζητώντας “καψίδια”. Κάθε νοικοκυρά δίνει ό,τι της βρίσκεται. Κληματόβεργες, λινάτσες ή του ρίχνει πετρέλαιο.
Το Θείο Δράμα προχωρά προς την αποκορύφωσή του. Την ημέρα εκείνη έγινε ο Μυστικός Δείπνος –από εκεί ξεκινά το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Το ίδιο βράδυ ο Ιούδας προδίδει τον Χριστό, ο οποίος συλλαμβάνεται στον κήπο της Γεσθημανής, όπου έχει πάει για να προσευχηθεί με τους μαθητές του.
Επίσης, σε πολλές περιοχές της χώρας τη Μ. Πέμπτη οι γυναίκες ζυμώνουν τσουρέκια ή τις λεγόμενες «κουλούρες της Λαμπρής», οι οποίες επίσης συμβολίζουν την Ανάσταση, καθώς το αλεύρι μεταμορφώνεται με το ζύμωμα και γίνεται ψωμί.
Στην εκκλησία το βράδυ ψέλνονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια, ενώ περιφέρεται και ο Σταυρός του Ιησού, συμβολίζοντας τη Σταύρωσή του. Αργότερα γίνεται και ο στολισμός του Επιταφίου από γυναίκες και κορίτσια. Σε πολλά μέρη της Ελλάδα, μάλιστα, οι γυναίκες διανυκτερεύουν στην εκκλησία, «φυλάγουν και μοιρολογούν το Χριστό» όπως συνηθίζουν να κάνουν για κάθε αγαπημένο τους νεκρό. Σε κάποιες εκκλησίες, ωστόσο, ο στολισμός του Επιταφίου γίνεται Παρασκευή μεσημέρι.
ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: ΠΕΝΘΟΣ ΜΕΓΑΛΟ
Η Μεγάλη Παρασκευή αναπαριστά την δίκη του Ιησού από τον Πόντιο Πιλάτο, τη μαρτυρική του πορεία προς τον Γολγοθά και τη Σταύρωση. Πρόκειται για την ημέρα των Παθών. Σύμφωνα με τις γραφές, το μαρτύριο του Ιησού στον Σταυρό θα κρατήσει 6 ώρες, ενώ το μεσημέρι γίνεται ο ενταφιασμός του – ο λόγος για την τελετή της Αποκαθήλωσης και του ενταφιασμού που η εκκλησία κάνει το μεσημέρι.
Το βράδυ τελείται η περιφορά του Επιταφίου, ενώ οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα όλη την ημέρα. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας τα λουλούδια του Επιταφίου φυλάσσονται, μετά την περιφορά, από τους πιστούς γιατί θεωρούνται θαυματουργά.
Για τους πιστούς η νηστεία της ημέρας είναι αυστηρότατη και απαγορεύει ακόμα και το λάδι, ενώ το έθιμο απαγορεύει κάθε εργασία την ημέρα αυτή. Σε πολλές περιοχές της χώρας φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο παραδίδουν στη φωτιά μετά την περιφορά του Επιταφίου. Επίσης, την ημέρα αυτή οι πιστοί συνηθίζουν να επισκέπτονται τους τάφους των νεκρών συγγενών και φίλων.
Πηγή:Νέος Κόσμος
STUDIO 3 NEWCASTLE AUSTRALIA 