Ίσως εκπλαγείτε αν σας πω ότι ο πρώτος που άρχισε έρευνες στον χώρο της Αλεξάνδρειας ήταν ένας αρχαιολόγος Ιωάννου ονόματι κατά την περίοδο που η Ελλάδα βάδισε τα πρώτα βήματα της ελευθερίας της, λίγο μετά το 1830. Και μάλιστα αγνοείται ο άνθρωπος αυτός. Αμφιβάλλω αν είναι γνωστός και στους νεότερους αρχαιολόγους.
Το 1841 στην Κωνσταντινούπολη εκδίδεται ένα βιβλίο από κάποιον λόγιο ονόματι Π.Π. Βυζάντιος με τίτλο «Αιγυπτιακά».
Ο άνθρωπος αυτός ήξερε την περιοχή της αρχαίας Αιγύπτου και μας έχει δώσει μία καταγραφή της τότε Αιγύπτου και όταν αναφέρεται στην Αλεξάνδρεια δεν λέγει τίποτα.
Σε ό,τι αφορά στην όαση Σιάουα παραθέτει στοιχεία από την έρευνα που είχε κάνει ο Ντροβέτι κι ένας άγγλος αρχαιολόγος και λέγει ότι στο χώρο αυτό που ήταν το Αμμώνιο υπάρχουν κατοικίες ιθαγενών. Μέναν οι ιθαγενείς στις τρύπες.
Μια πληροφορία μας δίνει ο Ψευδοκαλισθένης, συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος δεν ξέρουμε ποιος ήταν και έχει βάλει το όνομα του Καλισθένη, του Ολύνθιου φιλοσόφου που συνόδευσε τον Αλέξανδρο στην εκστρατεία και είχε κακό τέλος.
Ποιες είναι οι πληροφορίες που έχουμε; Ότι στα χρόνια της Κλεοπάτρας, ο Ιούλιος Καίσαρ πήγε στην Αλεξάνδρεια και επισκέφθηκε τον τάφο του Αλεξάνδρου και του έβαλε ένα χρυσό στεφάνι στο κεφάλι.
Αυτό είναι αφελές. Δεν υπάρχει μακεδονικός τάφος στη Μακεδονία που να μην έχει χρυσό στεφάνι. Περιμέναν δηλαδή τον Ιούλιο Καίσαρα για να του βάλουν τέτοιο στεφάνι;
Έρχονται όμως και οι πατέρες της Εκκλησίας , ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Αθηναίος στην καταγωγή που έζησε στην Αλεξάνδρεια.
Αυτός έχει γράψει πάρα πολλά για την εποχή και κατηγορεί τους Έλληνες σε έναν δριμύτατο λόγο ότι είναι ειδωλολάτρες και τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα τον έκαναν 13ο Θεό και τον προσκυνούν σαν Θεό.
Τόσο δύσκολο θα ήταν να προσθέσει μία φράση που να λέει “και πάνε στον τάφο του και κάνουν θυσίες”; Δεν λέει τίποτα. Απλώς παίρνει μια φράση από τον Πλάτωνα από τον Θεαίτητο και λέγει ότι ο Αλέξανδρος πέθανε εις τη Βαβυλώνα.
Αυτό μου γεννήθηκε από τις συχνές επισκέψεις που είχα κάνει στο παρελθόν στον χώρο αυτόν. Ο Λέων όπως έχει στηθεί σήμερα, δεν είναι στην αρχική του θέση.
Τα αρχαιολογικά ίχνη τα επισήμαναν στρατιώτες της Α΄ και Γ΄ μεραρχίας κατά τον δεύτερο βαλκανικό πόλεμο.
Κλήθηκαν τότε αρχαιολόγοι αλλά δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν έρευνες γιατί αυτό τότε ήταν ένα απέραντο τέλμα, βούρκος.
Και κατόπιν δεν μπορούσαν να συνεχίσουν, γιατί ξέσπασε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και γάλλοι και άγγλοι δημιούργησαν το λεγόμενο μέτωπο της Μακεδονίας.
Είχα την πληροφορία ότι στο χώρο αυτό γάλλοι αξιωματικοί του μηχανικού ήθελαν να φτιάξουν κάποιο οχυρωματικό έργο και βρήκαν του κυβόλιθους οι οποίοι αποτέλεσαν τη βάση του σημερινού βάθρου.
Αργότερα, και αυτά τα έγραψε ένας πολύ αξιόλογος άνθρωπος ο κ. Στρατήγης, ο αμερικανός πρεσβευτής ο Μάκβι που ήταν ελληνομαθής και φιλέλλην, συγκέντρωσε χρήματα στην Αμερική από Έλληνες και φιλέλληνες και στήθηκε ο Λέων.
Αλλά ο Λέων πού βρέθηκε; Είχαν προηγηθεί αποξηραντικά έργα κατά τα οποία βρήκαν θραύσματα του λέοντος. Αυτά με τα χρήματα που έφερε ο Μακβί, συνενώθηκαν, συγκολλήθηκαν και σχημάτισαν τον λέοντα. Και τα αποκαλυπτήρια του τα νεότερα έγιναν το 1937.
Εξέφρασα την εκτίμηση ότι ο αναζητούμενος παντού τάφος του Αλεξάνδρου να ευρίσκεται όχι απλώς στη Μακεδονία αλλά στην Αμφίπολη και συγκεκριμένα στον χώρο που είναι τοποθετημένος ο Λέων της Αμφιπόλεως.
Αυτήν είναι μια υπόθεση που δεν είναι του πρώτου είδους που εκφράζει το πραγματικό, αλλά το προσδοκώμενο.

Η Αμφίπολη ναι μεν ήταν στη Μακεδονία αλλά ήταν αθηναϊκή πολιτεία. Ελέγετο δε Αθήνα της Μακεδονίας.
Αυτά που οι αρχαιολόγοι ονόμασαν κόρες ή καρυάτιδες έχουν τα χαρακτηριστικά των γλυπτών της αθηναϊκής δημοκρατίας στα χρόνια που επικρατούσε ο λεγόμενος αυστηρός ρυθμός.
Ίσως με μια δόση υπερβολής θα μπορούσα να πω ότι έχουν φειδιακά χαρακτηριστικά γνωρίσματα.
Το γεγονός ότι υπάρχουν οι Σφίγγες, μέχρι τώρα οι καρυάτιδες, το ότι βρέθηκαν ίχνη χρώματος, δείχνει ότι εφόσον προχωρήσουμε προς τα μέσα και βρεθούν κι άλλα στοιχεία, ότι ενδέχεται να μην είναι ένας μόνο τάφος ή κενοτάφιο αλλά να είναι πολλά.
Και να μην έχει ας το πούμε μια ευθύγραμμη πορεία αλλά μια δαιδαλώδη ή λαβυρινθώδη. Πολύ πιθανό είναι να βρεθούν και επιγραφές.
Διότι κάτω από την επιρροή των Αθηνών η επιγραφή στους τάφους ήταν κατά κάποιο τρόπο επιβεβλημένη.
Μία υποψία μου γεννιέται την οποία διατύπωσα. Ενδέχεται να είναι και νεκρόπολη. Εννοούμε μία συστάδα τάφων που ειδικά για την κλασσική εποχή οι τάφοι είναι τετράγωνοι, πάνω σε αυτούς τοποθετείται ένα αγγείο ή μία στήλη με το όνομα του νεκρού ή το άγαλμά του. Τέτοια έχουμε στον Κεραμεικό των Αθηνών.
Πάνω δε από όλο αυτό το ταφικό σύμπλεγμα ρίχνεται ένα στρώμα χώματος και δημιουργείται Τύμβος.
Έτσι, λοιπόν κάτω από την αθηναϊκή επίδραση μπορεί να έχουμε και κάποιες επιγραφές. Αλλά το λεγόμενο από κάποιους αρχαιολόγους ότι στους βασιλικούς τάφους της Μακεδονίας δεν υπάρχουν επιγραφές δεν είναι ασφαλές.
Γιατί στην περιοχή των Λευκαδίων που είχε σκάψει ο αείμνηστος Φώτης Πέτσας υπάρχει τάφος που είναι γεμάτος επιγραφές.
Και κάτι άλλο: Από πού προκύπτει ότι κάθε τάφος που σκάπτουμε και είναι μεγαλοπρεπής είναι και βασιλικός;
Απ: Στην επιστήμη ισχύει αυτό που είχε πει ο Αναξίμανδρος: Για όλα υπάρχουν υποθέσεις. Από κει και πέρα μπορεί ο καθένας να διατυπώνει τη δική του άποψη.
Ένα όμως χρειάζεται να μην χρησιμοποιούμε βαριές εκφράσεις και ονειδισμούς.
Γιατί έτσι δεν προάγεται ο διάλογος αλλά η κακολογία.
Και υπάρχει ο κίνδυνος αντί μέσω αυτού του μνημείου να προβληθούμε τελικά να προσβληθούμε.
Λάθη έχουν κάνει και οι μεγαλύτεροι αρχαιολόγοι. Ας κάνουμε υπομονή κι ας ελπίσουμε ότι αυτό το μνημείο είναι από τα λαμπρότερα της Μακεδονίας.
Οφείλω όμως να πω ότι αυτά που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στην Αμφίπολη είναι τόσο σπουδαία και σημαντικά που αξίζει κάθε Έλληνας και κάθε ξένος να επισκεφθεί τον χώρο της Αμφιπόλεως και το αρχαιολογικό μουσείο.
Και το λέω αυτό για να αποτίσω φόρο τιμής στον αρχαιολόγο Δημήτρη Λαζαρίδη που ανέσκαψε αυτόν τον χώρο και του αξίζει ο μεταθάνατον έπαινος γιατί θα πρέπει να θυμόμαστε κι αυτούς που άνοιξαν τον δρόμο.
Ερ: Ο τάφος έχει συληθεί και από ποιόν;
Απ.: Αρχικά είχα την υποψία ότι η σύληση του τάφου έγινε κατά την αρχαιότητα. Καθώς όμως προχωρούσαν οι ανασκαφές, άρχισα να σκέπτομαι κάτι πολύ ύποπτο: Ο τάφος έχει συληθεί κατά τη νεότερη εποχή ή τουλάχιστον και κατά τη νεότερη.
Και πιθανότατα, οι πρώτοι που το σύλησαν να είναι οι γάλλοι αξιωματικοί του μηχανικού που έκαναν τα οχυρωματικά έργα και να πήραν αρκετά τα οποία ενδεχομένως εκτέθησαν πέρυσι στην έκθεση Αλεξάνδρου που έγινε στο Λούβρο. Καλό θα ήταν οι αρχαιολόγοι μας να ρίξουν και τη ματιά τους προς τα εκεί.
Μετά πρέπει να σας πω κάτι που δεν είναι γνωστό. Εκεί που είναι η Αμφίπολη είναι ένα χωριό, το Νεοχώριον το οποίο ήταν υπό βουλγαρική κατοχή από το 1941 έως το 1944.
Όπου πάτησαν Βούλγαροι δεν άφησαν κολυμπηθρόξυλο. Σε έναν χώρο τόσο προκλητικό δεν θα έκαναν αρχαιοκαπηλεία; Και λέγω ότι ενδέχεται οι δεύτεροι συληταί να είναι Βούλγαροι.
Βεβαίως τον γύρω χώρο τον είχαν ρημάξει και κάποιοι κάτοικοι της περιοχής. Μπορούσες να αγοράσεις στην περιοχή από ορισμένους επιτηδείους νομίσματα του Φιλίππου με 300 και 400 ευρώ.
Τώρα τα νομίσματα αυτά στην ευρύτερη αγορά πωλούνται κι επίσημα παρακαλώ 5.000 ευρώ.
Απ.: Το ότι πήγε στον χώρο της ανασκαφής ο πρωθυπουργός μία φορά ή ότι γίνονται ανακοινώσεις από το υπουργείο Πολιτισμού, αυτό δεν σημαίνει προπαγάνδα.
Και φυσικά πρέπει να πούμε και κάτι άλλο. Είναι αδύνατον αυτό το μνημείο να μην το προβάλλουμε στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό και πρέπει να καταπαύσουν μικρότητες, κακότητες και χυδαιότητες που γράφονται υπέρ των Σκοπιανών.
Και μείς δεν τολμάμε να πούμε μία κουβέντα για το εύρημα αυτό; Το να κρύπτουμε εμείς τους θησαυρούς μας για τους οποίους ενδιαφέρεται το παγκόσμιο κοινό θα ήταν ντροπή.
Στο σημείο αυτό έχω την υποχρέωση να είμαι αυστηρός: Στον κόσμο που έχω γυρίσει, έχω διαπιστώσει ότι όλοι οι λαοί κάνουν τα αδύνατα δυνατά να προβάλλουν το παρελθόν τους.
Και εμείς συχνά κάνουμε τα αδύνατα δυνατά να προσβάλλουμε το παρελθόν μας. Λες και είμαστε εμείς ένοχοι για όλες τις κακότητες που έγιναν στον πλανήτη.
Απ. : Το εντυπωσιακό είναι ότι ο ελληνικός λαός θέλει να πιστεύει σε συντριπτικό ποσοστό ότι είναι τάφος του Αλεξάνδρου και μάλιστα σε σχετικές μετρήσεις που γίνονται οι ειδήσεις για την Αμφίπολη έρχονται πρώτες σε τηλεθέαση και ακροαματικότητα.
Τι σημαίνει αυτό; Είναι ένα βαρύτατο πολιτικό μήνυμα. Ο ελληνικός λαός έχει απογοητευτεί από τους ζώντες και στηρίζει τις ελπίδες του στους τεθνεώτες.
Ότι, δηλαδή, η σωτηρία του δεν θα έρθει από τους ζωντανούς, θα έρθει από τους νεκρούς.
