
Άνθρωπος-κλειδί για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην διασπορά, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Μιχάλης Δαμανάκης, βρέθηκε για μία ακόμη φορά στην Αυστραλία.
Άνθρωπος-κλειδί για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στην διασπορά, ο καθηγητής της Παιδαγωγικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Μιχάλης Δαμανάκης, βρέθηκε για μία ακόμη φορά στην Αυστραλία για μία σειρά διαλέξεων. Ο διευθυντής του Εργαστηρίου Διαπολιτισμικών και Μεταναστευτικών Μελετών παρουσίασε τον συλλογικό τόμο “Νέα Μετανάστευση από και προς την Ελλάδα”, στο Κέντρο Σύγχρονου Πολιτισμού της Κοινότητας, την περασμένη Παρασκευή, ενώ επέστρεψε την Δευτέρα, για μία διάλεξη με θέμα την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, παρουσιάζοντας μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.
Αναφερόμενος στη συλλογική μελέτη για την Νέα Μετανάστευση, έκανε λόγο για τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι μετανάστες στην Αυστραλία λειτουργούν ως “τροφοδότες και ανανεωτές των παροικιακών οργανώσεων και δικτύων, μέσα από την ενσωμάτωσή τους στα οικογενειακά και φιλικά δίκτυα και την ένταξή τους στις δομές των παροικιών”, τονίζοντας ότι οι ογδόντα και πλέον χιλιάδες Ελληνοαυστραλοί παλιννοστούντες και νέοι μετανάστες “φαίνεται να αποτελούν μια κρίσιμη μάζα που δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστες τις παροικίες, δεδομένου μάλιστα ότι όλα αυτά τα άτομα καταλήγουν σε 3-4 μεγάλα αστικά κέντρα, με πρώτο τη Μελβούρνη. Αυτοί οι νεο-αφιχθέντες αποτελούν μέχρι και το 20-25% του εκάστοτε συνολικού πληθυσμού ελληνικής καταγωγή, ανάλογα με τον τόπο εγκατάστασής τους”.
Παρουσιάζοντας τα ευρήματα της μελέτης, ο κ. Δαμανάκης προέβη σε μία πρόβλεψη, υποθέτοντας ότι, μετά από μια μεταβατική περίοδο προσαρμογής των νεομεταναστών, “θα συντελεστεί μια συνάντηση, αλληλεπίδραση και συνεργασία μεταξύ της δεύτερης και τρίτης γενιάς των παλαιών μεταναστών, από τη μια, και των νέων μεταναστών, από την άλλη. Αυτή τη φορά, όμως, στο επίπεδο των ελίτ. Υποθέτουμε, πως παλιές και νέες ελίτ θα συναντηθούν, θα αλληλεπιδράσουν, θα αλληλοεμπλουτιστούν και θα αναζητήσουν άξονες κοινής δράσης στο διαμορφούμενο νέο παγκόσμιο περιβάλλον” τόνισε χαρακτηριστικά. Στη συζήτηση με το ακροατήριο που ακολούθησε της παρουσίασης, ο κ. Δαμανάκης απάντησε σε ερώτημα παρευρισκόμενου σχετικά με την υπερπληθώρα πτυχιούχων ανέργων από την Ελλάδα, οι οποίοι καταφεύγουν στη μετανάστευση προς αναζήτηση εργασίας, αποτελώντας τον κορμό του νέου μεταναστευτικού ρεύματος. Εξαίροντας τον “μορφωσιογόνο” χαρακτήρα της ελληνικής οικογένειας, ο κ. Δαμανάκης έκανε την αισιόδοξη πρόβλεψη, ότι στα επόμενα χρόνια, οι μορφωμένοι Έλληνες θα κάνουν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα των χωρών υποδοχής, συμβάλλοντας στην καινοτομία και την προαγωγή των επιστημών. Στο περιθώριο των διαλέξεών του, ο κ. Μιχάλης Δαμανάκης, μίλησε με το “Νέο Κόσμο”, εκθέτοντας τις παρατηρήσεις και τον προβληματισμό του για το νέο μεταναστευτικό ρεύμα και τις προκλήσεις που δημιουργεί για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά.
Το βιβλίο κάνει λόγο για την Ελλάδα ως αφετηρία, αλλά και ως χώρο υποδοχής μεταναστών. Ποια είναι τα συμπεράσματά σας από αυτές τις διαφορετικές εκφάνσεις του κύματος μετανάστευσης;
“Να ξεχωρίσουμε τα πράγματα. Άλλο πράγμα είναι η μετανάστευση στην Αυστραλία, για παράδειγμα, και άλλο πράγμα στην Ελλάδα και την Νότια Ευρώπη. Η μετανάστευση στην Αυστραλία, όπως και στον Καναδά και την Αμερική, δεν είναι καινούριο φαινόμενο, είναι παμπάλαιο. Έχουν εμπειρία και γνώση και έχουν αναπτύξει τέτοιους μηχανισμούς, ώστε να είναι απόλυτα ελεγχόμενη η εισροή μεταναστών. Το διαπιστώνουμε και από τους Έλληνες μετανάστες που έρχονται εδώ, τι δυσκολίες συναντούν για να βρουν τρόπο να πάρουν άδεια παραμονής και εργασίας. Είναι ένα σύστημα ελεγχόμενο σε μεγάλο βαθμό, ενώ στην Ελλάδα, η μετανάστευση που ξεκίνησε το 1990 ήταν μη ελεγχόμενη, μη θεσμοθετημένη. Δεν υπήρξε κάποια διακρατική συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των γειτονικών βαλκανικών χωρών. Οι Αλβανοί εισέρρευσαν κατά εκατοντάδες χιλιάδες στην Ελλάδα, ενώ οι Πολωνοί, οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι κατά δεκάδες χιλιάδες, ενσωματώθηκαν, εντάχθηκαν στην ελληνική κοινωνία, τα παιδιά τους φοίτησαν στα σχολεία και στα πανεπιστήμια. Αυτά είναι δείγματα μιας επιτυχούς ένταξης. Τα πράγματα πήραν δραματικές εξελίξεις από το 2000 και μετά που άρχισε η μαζική παράνομη μετανάστευση από τις ασιατικές χώρες και την Αφρική. Αυτό δεν ελέγχεται, δεν μπορείς να το προγραμματίσεις, να δρομολογήσεις διαδικασίες. Είναι ένα γενικότερο πρόβλημα, το οποίο, αν δεν αντιμετωπιστεί με πιο δραστικό τρόπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν ξέρω τι μέλλον θα έχουν οι χώρες υποδοχής, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία. Θα αντιμετωπίσουν μεγάλο πρόβλημα”.
Πώς μπορεί να ελεγχθεί η μετανάστευση στην Ευρώπη;
“Μάλλον δεν μπορεί να ελεγχθεί απόλυτα, όσο υπάρχουν περιφερειακοί πόλεμοι στις χώρες της Αφρικής της Ασίας. Είναι εκατοντάδες χιλιάδες οι άνθρωποι οι οποίοι χάνουν τα σπίτια τους, το βιος τους και εκπατρίζονται. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η μετανάστευση είναι δευτερογενές πρόβλημα, το πρωτογενές είναι ο πόλεμος. Αν λυθεί αυτό, τότε θα αντιμετωπιστεί και το δευτερογενές. Αυτό που μπορεί να κάνει η Ευρώπη, είναι να ελέγξει σε έναν μικρό βαθμό. Χρειάζεται εργαζομένους, επομένως θα μπορούσε, μέσα από μία πολιτική νομιμοποιητικών διαδικασιών, να επιτρέψει στους ανθρώπους να μετακινούνται, παίρνοντας εργατικό δυναμικό για τις χώρες που έχουν ανάγκη, από την Ελλάδα ή όποια άλλη χώρα”.
Στην εισήγησή σας κάνατε μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση για την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας: ότι ενώ είναι ελεύθερη η μετακίνηση επιχειρήσεων και κεφαλαίων, δεν συμβαίνει το ίδιο με την μετακίνηση ανθρώπων.
Πηγή:Νέος Κόσμος