Με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 60 χρόνια από τη λειτουργία της ΔΕΜΕ (Διακυβερνητική Επιτροπή Μεταναστών εξ Ευρώπης), ας κάνουμε μια βουτιά στο χρόνο κι ας θυμηθούμε τα καράβια που μετέφεραν τα όνειρα και τις ελπίδες μας στους Αντίποδες.
Σημειώνουμε, ότι η ΔΕΜΕ ιδρύθηκε για να ρυθμιστεί το πρόβλημα της μετανάστευσης που πήρε μεγάλες διαστάσεις, ιδιαίτερα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, στη συνέχεια ανέλαβε το μεταναστευτικό που προέκυψε και από άλλους πολέμους, φυσικές καταστροφές, ανεργία κ.λπ.
Το 1946 σηματοδοτεί την έναρξη της αποκατάστασης της τακτικής γραμμής των θαλασσοδρόμων της Ελλάδας με το εξωτερικό. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τη δεκαετία του 50, γύρω στο ένα εκατομμύριο ξεριζωμένων από την Ευρώπη, αναζητούσαν νέο τόπο εγκατάστασης.
Έτσι η ίδρυση του υπουργείου Μετανάστευσης το 1947 με πρώτο υπουργό τον Arthur Calwell, ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα, που όπως αποδείχθηκε, κάλυψε τα πληθυσμιακά κενά και βοήθησε στην οικονομική πρόοδο της χώρας.
«TERRA NULLIUS» – Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΓΗ
Πώς είναι, λοιπόν, δυνατό, όλα αυτά τα εκατομμύρια να ξεχάσουν το ταξίδι στην terra nullius; Πώς μπορεί αυτό το κύμα της νιότης, που με μια βαλίτσα στο χέρι, οι παππούδες, οι γονείς μας και πολλοί από εμάς, να ξεχάσουμε το δάκρυ, την πίκρα και τον πόνο της σκληρής ώρας του αποχωρισμού και της πρώτης επαφής με την Άσπρη γη;
Από την άλλη, ποιος μπορεί να ξεχάσει την πρώτη δουλειά, την πρώτη κατάθεση στην τράπεζα και την ικανοποίηση, όταν κατάφερε και έστειλε εκείνο το μικρό βοήθημα στους γέροντες γονείς του στο χωριό που το περίμεναν με αγωνία;
Και μετά ήλθαν και άλλες χαρές. Η οικογένεια, το πρώτο σπίτι, το ελληνικό σχολείο, η Αδελφότητα, η εκκλησία και άλλα πολλά, που μας καθιέρωσαν σιγά-σιγά ως μέλη του πολιτισμικού μωσαϊκού της Αυστραλιανής κοινωνίας.
Για την Ιστορία αναφέρουμε ότι το πρώτο καράβι που εξέπλευσε από την Ευρώπη προς τον Ειρηνικό στις 20 Απριλίου του 1948, ήταν το αμερικανικό μεταγωγικό «General Stuart Heintzelman», με 843 πρόσφυγες από τις Βαλτικές χώρες, ενώ το «Νέα Ελλάς», με 1500 μετανάστες από διάφορα κράτη της Ευρώπης, έριξε άγκυρα στο λιμάνι της Μελβούρνης στις 23 Φεβρουαρίου του 1949.
Τα πλοία που ακολούθησαν είχαν κατασκευαστεί για τις ανάγκες των συμμάχων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Πολλά, είτε πουλήθηκαν σε εφοπλιστές, είτε τους παραχωρήθηκαν ως αποζημίωση για απώλειες που ενδεχομένως υπέστησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στοιχεία δείχνουν ότι η εταιρία Χανδρή, είχε τις περισσότερες ναυλώσεις τόσο από την Ελλάδα, όσο και από άλλες χώρες, με πιο γνωστά τα υπερωκεάνια «Πατρίς», «Ελληνίς» και «Αυστραλίς».
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ
Ωστόσο, το «Britanis», το «Βασίλισσα Φρειδερίκη» και το «Κερύνεια», εξυπηρέτησαν τα μέγιστα τις ανάγκες του μεταναστευτικού πληθυσμού.
Ιούνιος 1967. Ακουμπισμένη στην κουπαστή σε μια γωνιά του υπερωκεάνιου «Πατρίς», με το βλέμμα θολό και την καρδιά βαριά, προσπαθούσα καθώς έσχιζε τα ήσυχα νερά και απομακρυνόταν από το λιμάνι της Λεμεσού, να συνειδητοποιήσω τι άφηναν πίσω, να μαζέψω τα κομμάτια μου και να μπω στη ρότα της νέας τάξης πραγμάτων.
Τα συναισθήματα ανάμεικτα. Θλίψη, πόνος αγωνία περιέργεια, φόβος, νοσταλγία, χαρά και πολλά κι ανεξήγητα ερωτηματικά. Οι εικόνες ακόμα πιο βασανιστικές. Το πατρικό, ο κήπος με το γιασεμί και τις γαρυφαλλιές, η γειτονιά, οι συγγενείς, οι συμμαθητές, οι φίλοι κι εκείνα τα μέρη τα γνωστά κι αγαπημένα, μπερδεύονταν με ιλιγγιώδη ταχύτητα με το άγνωστο, κάνοντας ακόμα πιο απόμακρο τον προορισμό.
Ήμουν μόλις 19 ετών…
Κάπως έτσι αρχίζει η δική μου ιστορία. Κάπου εκεί κινούνται και οι δικές σας. Άλλες ξεθωριασμένες από το πέρασμα του χρόνου και άλλες με λεπτομέρειες. Άλλες με στοιχεία που σημάδεψαν εκείνη την εποχή και άλλες που πέρασαν στα αρχεία, έγιναν ντοκιμαντέρ και ταινίες!
Ας δούμε όμως τι μας είπατε σε σχέση με τη Διακυβερνητική Επιτροπή Μεταναστών εξ Ευρώπης.
«.. Οι νύφες, με τη φωτογραφία στο χέρι, κορίτσια που ταξίδευαν μέσω της ΔΕΜΕ, προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν τον μέλλοντα σύζυγό τους. Τα συναισθήματα ανάμεικτα. Για μερικές η αναγνώριση τελείωνε ευχάριστα. Στις περισσότερες όμως η απογοήτευση ήταν έντονα ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους.
Κάπου κόπηκε ένα μουστάκι, κάπου άλλαξε το τριχωτό του κεφαλιού, κάπου προστέθηκαν μερικά κιλά, κάτι, κάπου… δεν συμβάδιζε με το (ανα)ζητούμενο».
1947 – Γιάννης Καράς.
ΤΑΞΙΔΙ ΠΟΝΟΥ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ
«Το 1953, γύρω στα 20 μου, γίνονταν πολλές συζητήσεις για μετανάστευση σε άλλους τόπους. Τότε λέγονταν και ακούγονταν πολλά από τους υπαλλήλους της ΔΕΜΕ, που έρχονταν στη Ζάκυνθο για να μας διαφωτίσουν».
Νίκος Κεφαλληνός.
«Μια κυρία στα γραφεία της ΔΕΜΕ με παρότρυνε να προτιμήσω την Αυστραλία. Μου είπε ότι δεν έχει πολλά χιόνια, έχει όμως παραλίες με χρυσές αμμουδιές και ψηλές ξανθές γυναίκες. Μου ζήτησαν αρκετά χαρτιά και αυτό των κοινωνικών φρονημάτων. Μου είπαν ότι γίνονται δεκτοί μόνο αυτοί που είναι γεωργοί και εργάτες»
1954 – Αναστάσιος Κολοκοτρώνης.
«Στις 7 Μαΐου 1956, Δευτέρα της Λαμπρής, ο πατέρας μου έδωσε την ευχή του να φύγω για Αυστραλία. Στο τραπέζι του αποχωρισμού, το ξημερώσαμε με ένα γραμμόφωνο, ένα ξύλινο κλαρίνο και μια χειροποίητη κιθάρα. Ήμουν ο πρώτος από το χωριό μου τον Αγραπιδόκαμπο της Ναύπακτου που ξενιτεύτηκα. Μέχρι και τα πουλιά θρηνούσαν… Στο «Κερύνεια», ήμασταν 1200 επιβάτες μέσω της ΔΕΜΕ και γύρω στους 25 με προσκλήσεις».
Κωνσταντίνος Σαλαμούρας.
«Το καράβι σήκωσε άγκυρα από το λιμάνι του Πειραιά στις 21 Μαΐου 1957. Τότε η Αυστραλία φάνταζε ως η καλύτερη επιλογή. Έπειτα η προσφορά της ΔΕΜΕ με την καταβολή του εισιτηρίου και η συμφωνία για την μετέπειτα αποπληρωμή με δόσεις, ήταν δελεαστική. Οπότε χωρίς να το πολυσκεφτώ, βρέθηκα συνεπιβάτης με 900 νύφες. Άλλες αρραβωνιασμένες και άλλες υποψήφιες».
Αιμιλία Κεραμιδά.
900 ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΝΥΦΕΣ
«… Ήμουν αποφασισμένος να φύγω, γι αυτό πίεσα πολύ τους υπαλλήλους της ΔΕΜΕ. Για να καταλάβετε πόσο βασανίστηκα, λέω, ότι πήρα το πολυπόθητο διαβατήριο στις 5 το απόγευμα και στις 5.30 το υπερωκεάνιο «Πατρίς», σήκωσε άγκυρα για Αυστραλία».
Γιώργος Τσιουκανάρας.
Ο κ. Σπύρος Βιδάκης, εργάστηκε μεταξύ 1961 και 1964 ως καθηγητής Αγγλικών στη ΔΕΜΕ και ως συνοδός στο υπερωκεάνιο «Britanis».
Λέει λοιπόν: «η περιορισμένη γνώση των Αγγλικών (των μεταναστών), δημιουργούσε πολλά προβλήματα. Όχι μόνο γιατί καλούνταν να ζήσουν σε ένα άγνωστο περιβάλλον, αλλά γιατί έρχονταν αντιμέτωποι με πρόσωπα άλλης νοοτροπίας και κουλτούρας. Οι εργοδότες δε λόγω έλλειψης προσόντων, τους ζητούσαν να κάνουν τις πιο ανθυγιεινές εργασίες.
Μπορεί λοιπόν ο καθένας να καταλάβει το μέγεθος της αγωνίας τους χωρίς να τη ζήσει, πόσο μάλλον εγώ που την έζησα ταξιδεύοντας μαζί τους περίπου ένα μήνα. Σας διαβεβαιώνω ότι ήταν ένα ταξίδι πόνου και αβεβαιότητας. Γι αυτό από δάσκαλος έγινα κοινωνικός λειτουργός».
Στις μέρες μας, η δική μας ΔΕΜΕ είναι γνωστή στην Ελλάδα, ως ΔΟΜ (Διεθνής Οργανισμός Μεταναστών). Σύμφωνα με τους υπευθύνους, δέχεται πληθώρα τηλεφωνημάτων από ενδιαφερόμενους να μεταναστεύσουν στους Αντίποδες.
Θετική είναι η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργού Μετανάστευσης κ. Bowen. Ο κ. υπουργός δεσμεύτηκε να αρχίσει διαπραγματεύσεις με την Ελληνική κυβέρνηση για παροχή τουριστικής βίζας σε 500 υποψήφιους, με δικαίωμα εργασίας.
Αυτές τις μέρες, που το μεγάλο κεφάλαιο της «ΔΕΜΕ» βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα, θα ήταν καλό, ο καθένας να ανατρέξει νοερά στο δικό του ταξίδι και με το χέρι στην καρδιά να διηγηθεί λίγα πράγματα στα παιδιά κι εγγόνια από τις δικές του εμπειρίες, έτσι για να υπάρχει συνέχεια.
Ας μη ξεχνάμε ότι ο ρόλος τους καθενός μας, ήταν πρωταγωνιστικός!
Πηγή: greekworldmedia.com/history-of-greekaustralians/
STUDIO 3 NEWCASTLE AUSTRALIA 